شماری از دانشجویان و به ویژه استادان دانشگاه، به دلیل ها و مناسبت های گوناگون، قلم به دست می گیرند و نوشته ای را رقم می زنند. بسیار شایسته است – اگر نگوییم بایسته است – که این گروه، پیش از نوشتن و قلم زدن، هدف از نویسندگی را بدانند که برای چه می نویسند و در دریای نویسندگی، در جست وجوی چه گوهری هستند. چه بسا دانستن این امر، باعث شود که پس از آن، به دیدگاه یا نگاهی نو در نویسندگی دست یابند و چشم اندازی تازه را فراروی خویش به تماشا ایستند. آن چه در پی می آید، پاسخ گویی به این پرسش بنیادین و با روشی کاربردی است که هدف از نویسندگی چیست؟
مطرب عشق، عجب ساز و نوایی دارد
نقش هر نغمه که زد، راه به جایی دارد1
قطره ای کز جویباری می رود
از پی انجام کاری می رود2
نویسنده نیز می نویسد تا نوشتة خویش را به دیگران عرضه کند و متاع خود را به بهترین صورت، در معرض دید مشتریان گذارد و اندیشة شخصی و فردی خویش را به یک اندیشة اجتماعی و جهانگیر، تبدیل سازد.
سخن باید که چون از کام شاعر
بیاید، در جهان گردد مسافر
نه زان گونه که در خانه بماند
به جز قاتل، مر او را کس نخواند3
یکی از استادان زبان و ادب فارسی، در این باره می گوید:
«نوشتن، امری اجتماعی است؛ زیرا هیچ کس برای خود یا – چنان که نویسنده ای نوشته است – از برای «سایة خود» نمی نویسد و اگر کسی چنین ادعایی کند، از او نمی توان پذیرفت؛ زیرا که انسان، بالطبع، اجتماعی است و حتی آن گاه که فکر می کند یا با خود سخن می گوید، دیگری را مخاطب قرار می دهد و بی دیگری و دیگران، زندگی انسانی برای او مفهومی ندارد… .
نویسنده باید هدفی داشته باشد و انگیزه و دردی برای نوشتن. هدف، چیرگی بر تیرگی ها و دانستن نادانسته هاست و انگیزه، شوری و عشقی بشری که زاییدة روان آدمی است. نویسنده ای که شور و عشقی ندارد، درد را نمی شناسد و فکری تازه در سر نمی پروراند، یاوه می نویسد.
در این جاست که سهم محتوا و فکر در ایجاد اثری که ارزش بشری داشته باشد، از قالب بیشتر می شود، گو این که محتوا و قالب در هنر، چون روان و کالبد در انسان، از هم جدایی ناپذیرند. همچنان که کالبد بی روح، انسان نتواند بود، قالب بی محتوا را هم در جهان هنر، جایی نیست.
کار نویسنده از نظر محتوا، باید نشان دهندة کوشش بشری برای یافتن چیزی تازه باشد و فکری و پیامی – نه به صورت شعار، بلکه مانند سرخی در گل – از لابه لای اثر، به خواننده تبلیغ شود و به خصوصی در داستان و نمایشنامه، فکر و پیام، باید از کردار قهرمانان و از بطن حوادث، زاییده شود؛ نه آن که داستان، روندی دیگر داشته باشد و فکر و پیامی بی تمهید، در زبان قهرمانی به بیان آید.
از این جاست که یکی از اندیشمندان نامدار جهان غرب در عصر حاضر گفته است: «غرض از ادبیات، تلاش و مبارزه است؛ تلاش و مبارزه برای نیل به آگاهی؛ برای جستن حقیقت و برای آزادی انسان و از این روست که نویسنده در مقابل عملی که انجام می دهد، مسئول است. برای چه می نویسد؛ دست به اقدامی زده است و چرا این اقدام، مستلزم دست یازیدن به نگارش بوده است؟ زیرا که سخن گفتن، در حکم عمل کردن است4».5
آری، همین عرضه و حضور نوشته در بیرون است که نشان می دهد چه کسی حرفی برای گفتن داشته و نویسنده است و آن کس، چگونه نویسنده ای است؛ اما همین امر نیز اهداف گونا گونی را در پی دارد؛ گاهی جسمی را روح بخشیدن است و گاهی دلی را روشنایی دادن؛ گاهی نامی را برای خود خواستن است و گاهی نانی را برای خود به دست آوردن؛ گاهی عقلی را رام کردن است و گاهی قلبی را آرام ساختن؛ گاهی کسی را از چشم انداختن است و گاهی کسی را در چشم نشاندن؛ گاهی اندیشه ای را نقل کردن است و گاهی اندیشه ای را به نقد کشیدن؛ گاهی خبری را به گوش رساندن است و گاهی از گوش بیرون راند و گاهی چیزهایی دیگر را به قلم آوردن. یکی از نویسندگان فرادست می گوید:
«نویسنده ... باید ببیند که غرض او از نوشتن چیست؛ می خواهد رویدادی را گزارش یا تعلیل کند؛ دعوی ای را به کرسی بنشاند یا قولی را نقض و رد کند؛ تجربه ای عاطفی یا هنری را منتقل سازد؛ هیجانی برانگیزد یا عملی را باعث شود؛ سرگرم سازد یا تعلیم دهد»؟6
با توجه به آن چه گفته شد، می توان هدف نهایی و متعالی از نویسندگی را به صورت کوتاه تر، عام تر و شامل تر، چنین دانست: ایجاد ارتباط با خواننده و انتقال فکر و دانشی نو یا احساس و عاطفه و تخیلی تازه به وی.
اگر این هدف از سوی نویسنده، با نگارشی نو و بیانی متفاوت که از جوهر ادبی برخوردار است، به خواننده منتقل شود، به گونه ای که خواننده تحت تأثیر نویسنده قرار گیرد و از نظر فکری و علمی یا حسی، عاطفی و خیالی، همراه او شود، آن گاه می توان گفت که نویسنده به هدف از نویسندگی دست یافته است و به هر مقدار که بر خواننده تأثیر گذارتر باشد به همان مقدار نیز نویسنده تر می باشد.
شایان توجه است که انتقال فکر و دانشی نو یا احساس، عاطفه و تخیلی تازه به خواننده و تأثیرگذاری بر او، اغلب یا از راه ترغیب و انگیزش خواننده به سوی آن و یا از راه اقناع و متقاعد ساختن خواننده در برابر آن و یا هر دو، صورت می گیرد. یکی از استادان زبان و ادب فارسی چنین می گوید:
«اقناع و ترغیب که علت غایی و هدف اصلی در سخنوری و نویسندگی است، براساس ساختن و آراستن استوار است؛ ساختنِ عبارت ها یا واحدهایی از کلمات که افکار نویسنده یا گوینده را به روشنی در خود منعکس کند و آراستنِ آن جملات و واحدهای گفتار به هیئتی که در نظر خواننده یا شنونده، خوش آیند و مطلوب جلوه کنند.
سرّ موفقیت و راز کامیابی نویسندگان و سخنواران بزرگ، وابسته به سرمایه های معنوی و صفاتی است که آنان را در ساختن و آراستنِ آثار ارزنده و بدیع یاری می کند و بدین وسیله، توانایی تسخیر دل ها و نفوذ در جان ها را به ایشان ارزانی می دارد».7
گفتنی است که برای ترغیب خواننده، نویسنده بیشتر به تعریف و توضیح و وصف کردن می پردازد و از چیزی خبر می دهد و بر احساسات و عواطف و تخیلات خواننده، تأثیر می گذارد؛ ولی برای قانع کردن خواننده، نویسنده بیشتر به استدلال می پردازد و چیزی را اثبات می کند و در عقل و اندیشة خواننده، دگرگونی ایجاد می نماید؛ البته نویسنده برای ترغیب یا اقناع خواننده، از راه های گوناگون و متنوع علمی، منطقی، ادبی، عاطفی و جز آن استفاده می کند تا خواننده را هر چه بهتر و زودتر، به مقصد و مقصود خویش رهنمون سازد و از آن آگاه کند.
نتیجه آن که نویسنده با هنر نویسندگی و قدرت ترغیب و اقناعش، یا حقیقتی نو را به خواننده نشان می دهد (حقیقت نمونی) و یا حقیقتی را که وجود داشته، به دو صورت کیفی یا کمی، برای خواننده گسترش می دهد و راه حرکت به سوی آن حقیقت را برای وی هموارتر می سازد(حقیقت گستری).
شایان دقت است که در هر ترغیب و یا اقناعی که از سوی نویسنده صورت می پذیرد، باید نوآوری وجود داشته باشد؛ با این تفاوت که در حقیقت نمونی، نوجویی و در حقیقت گستری، نوگستری بروز می دهد. پس در هر دو صورت، نویسندگی در بر دارندة نوعی ابتگار و نوآوری و نواندیشی و از تقلید و تکرار و کهنه آموزی، به دور است. مولوی می گوید:
از محقق تا مقلد فرق هاست
کاین چو داوود است و آن دیگر صداست
منبع گفتار این، سوزی بود
وان مقلد، کهنه آموزی بود
در پایان ذکر این نکته گفتنی است که برای ایجاد ارتباط با خواننده و جذب وی برای دست یابی به اهداف مورد نظر در نویسندگی، باید امور زیر را در نظر گرفت:
1. برای ارائه آن چه در نظر داریم، طرحی ترسیم کنیم.
2. در هنگام استناد، به منابع معتبر و دست اول ارجاع دهیم.
3. نظم و دسته بندی منطقی را در چینش مطالب به کار گیریم.
4. خیال انگیزی را با خیال بافی، اشتباه نگیریم.
5. همواره سرودة سعدی را پیش رو داشته باشیم؛
دلایل قوی باید و معنوی
نه رگ های گردن به حجت قوی
6. قوّت تألیف و حسن تعبیر را در هنگام نگارش فراموش نکنیم.
7. بازنگری و بازنگاری نوشته را در رأس نگارش های خویش قرار دهیم.
8. عنوانی گویا، کوتاه و زیبا برای نوشتة خود برگزینیم.
9. شروعی جذاب و پایانی به یادماندنی را برای نوشته مان منظور کنیم.
10. درست نویسی را فدای زیبانویسی و زیبانویسی را فدای درست نویسی نکنیم.
11. مخاطب و نیازهای او را خوب بشناسیم؛ تا بتوانیم زودتر به ارتباط با وی دست یابیم.
12. تنوع در بیان را از یاد نبریم.
پی نوشت:
1. حافظ.
2. پروین اعتصامی.
3. فخرالدین اسعد گرگانی.
4. ادبیات چیست، ترجمة مصطفی رحیمی و ابوالحسن نجفی.
5. حسن انوری با همکاری هوشنگ ارژنگی، آیین نگارش، ج2(پیشرفته)، ص 17 – 18.
6. احمد سمیعی (گیلانی)، آیین نگارش، ص 86.
7. حسین رزمجو، روش نویسندگان بزرگ معاصر، ص 23 – 24.
پژوهش یا تحقیق یک روند هوشمندانه، هوشیارانه، خلاقانه و سامانمند برای یافت، بازگویی و بازنگری پدیده‌ها، رخدادها، رفتارها و انگاشته‌ها است. پژوهش همچنین برای استفاده از پدیده‌های موجود برای دست یافتن به راهکارهای عملی و فناوری‌ها به‌کار میرود. به‌طور معمول پژوهشگر نتایج پژوهش خود را در مجله‌های علمی ارائه می‌دهد. پژوهش در دو بعد «یافت پرسش پژوهش» و دیگر «پاسخ دادن به آن» میباشد. ویکی پدیا یک دانشنامه آزاد است و برای تحقیق و پژوهش مناسب نیست.
پژوهش انواعی دارد که عبارتند از:
در ادامه مطلب بخوانید
ادامه مطلب
[ یک شنبه 29 بهمن 1396برچسب:,
] [ 15:48 ] [ مرتضی شیروانی ]
[
]
خوش آمدگویی
با سلام و عرض ادب و احترام خدمت دوستان و بازدیدکنندگان محترم
موسسه پژوهشی و آموزشی اندیشه برتر ملاصدرا با هدف ارتقاء کیفیت علمی و همچنین بالا بردن سطح پژوهش های انجام شده تشکیل شده و قصد دارد با برنامه ریزی های صورت گرفته و هدفمند با قدرت قدم در راه ارتقاء کیفیت علمی کشورعزیزمان گذارد امید میرود در این راه توفیق الهی شامل حالمان گردد.
عزیزانی که قصد برقراری ارتباط با ما را دارند با شماره ثابت 02166406370 یا شماره همراه 09223391953 تماس حاصل نمایند.
دوستانی که علاقمند به ارسال ایمیل میباشند نامه های الکترونیکی خود را به آدرس abmolasadra@gmail.com ارسال نمایند
[ یک شنبه 29 بهمن 1396برچسب:,
] [ 15:27 ] [ مرتضی شیروانی ]
[
]
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
آمار
وبلاگ:
